Adres

Pierre Cuypersstraat 1 6041 XG Roermond Nederland

Monumentstatus
Rijksmonument
Transformatiejaar
2011
Oude functie
Wonen
Nieuwe functie
Museum

Opgave

Architect/ontwerper Pierre Cuypers ontwierp in 1853 het woonhuis voor zijn familie, dat hij combineerde met kunstwerkplaatsen. De 'Ateliers voor Religieuze Kunst', van Cuypers en zijn toenmalige compagnon Stoltzenberg, waren er gevestigd. In de ateliers werd niet alleen architectuur en interieur ontworpen, er werden in Cuypers' ateliers ook meubels, beelden en schilderijen vervaardigd voor de inrichting van de door Cuypers ontworpen gebouwen.

In 1932 is het 'Museum Henry Luyten – Dr. P.J.H. Cuypers' in Roermond opgericht in de Cuyperszaal/muziekzaal van het pand aan de Andersonweg 6. Bij die gelegenheid bouwt architect Joseph Cuypers (zoon van Pierre Cuypers, die dan nog in het huis woont en werkt) twee grote tentoonstellingszalen. De collectie bestond uit werk van Henry Luyten, Pierre Cuypers en stadsgeschiedenis. Naarmate de collectie zich uitbreidde voegden zich steeds meer ruimten bij het museum. In 1936 was heel het pand met huisnummer 6 in gebruik als museum. De werkplaatsen blijven in gebruik tot eind jaren '40 van de vorige eeuw. Eind jaren '70 is het gehele complex verbouwd tot gemeentelijk museum, later Stedelijk Museum Roermond. 

In 2009 verscheen de nota 'Naar een ander museum in Roermond'. Het gemeentebestuur heeft daarin gekozen voor een duidelijker profilering van de onderwerpen Cuypers - Historie - Beeldende Kunst op aparte locaties.

Aanpak

In 2007 en 2008 vond in Roermond (en elders in Nederland) het Cuypersjaar plaats. Het Cuypersjaar markeerde de afronding van de inventarisatie van de Cuypersarchieven in het Nederlands Architectuur Instituut. De opening van het Cuypershuis is een gevolg van al deze aandacht.

KERNarchitecten heeft het ontwerp gemaakt voor de verbouwing van het Stedelijk Museum Roermond tot Cuypershuis. Merkx+Girod heeft de vaste presentatie ontworpen die werd uitgevoerd door Hodselmans Maatinterieur.

Ontwerp

Hoofdvorm & interieur

Het huis waar Cuypers heeft gewoond en gewerkt is een interessante collage van gebouwen. Het bestaat uit een Corps de Logis, geflankeerd door twee vleugels waarin de werkplaatsen gevestigd waren. Op het terrein staan verder nog een houtloods, een tekenlokaal en een kruisgang die fungeerde als staalkaart van mogelijkheden.

Programma

In de noordelijke werkplaats op de begane grond bevinden zich de balie, kassa, winkel en het café. In het Corps de Logis is de vaste presentatie ingericht rondom het leven en werk van architect Cuypers en wordt getoond hoe hedendaagse ontwerpers in het voetspoor van Cuypers werken. Op de eerste verdieping is een educatieve werkplaats ondergebracht die eveneens dienst doet als auditorium. Wisseltentoonstellingen zijn te zien in de tentoonstellingszalen van Joseph Cuypers en in een ruimte op de bovenverdieping van Andersonweg 6. In het Tekenlokaal wordt een indruk gegeven van de inrichting van een ruimte waarin werd ontworpen en geven tekeningen een beeld van het ontwerpproces. In de Houtloods wordt een indruk gegeven van het productieproces rondom de vervaardiging van gipsafgietsels en houten beelden aan de hand van film, halffabricaten en eindproducten.

Daglichttoetreding

Een deel van de historische raampartijen zijn voorzien van achterzetramen om energieverlies te voorkomen. Ook wordt tocht en koudeval tegengehouden en verbeterde de geluidsisolatie door het toepassen van de achterzetramen. De ramen in het Corps de Logis zijn van het type Allwin Glassique 8mm (ALK3278), met een uv-werendheid van 99 %. De ramen zijn voorzien van een zelfklevend daglichtfilter, de NG 10 XSR+, waardoor er voor de museale objecten acceptabele lux en uv-waardes zijn.

Isoleren/ energieverbruik

In de oorspronkelijke situatie was de energetische kwaliteit van het gebouw ondermaats te noemen. De energetische maatregelen bestaan uit het toepassen van dakisolatie, het verbeteren/toevoegen van mechanische ventilatie en 'koeling', voorzetbeglazing of enkellaags isolatieglas, en aangepaste warmteopwekking.

Constructie

Er zijn geen wijzigingen aan de bestaande constructie doorgevoerd. Wel zijn er op diverse plekken binnen de constructie verbeteringen aangebracht of bestaande, verslechterde, constructieve delen vernieuwd.

Succesfactor

Het Cuypershuis is uniek in Nederland. Het is het enige museum dat is gevestigd in een voormalig woonhuis/werkplaats van een architect waarin aandacht wordt geschonken aan het leven en werk van die architect. Het gebouw is een topstuk binnen de Cuyperscollectie van het Cuypershuis, het is een visitekaartje van zijn visie op wonen en werken.

Meer informatie

  • De officiële website van het Cuypershuis.
  • De website van de architecten: Kernarchitecten en Merkx+Girod.
  • Artikel: 'Cuypershuis en oud papier', door Violette Baudet, 1 maart 2012.
  • Projectbeschrijving: 'Renovatie Cuypershuis, Roermond' op de website van De Architect.
  • Boek: 'Pierre Cuypers 1827-1921, schoonheid als hartstocht', door Ileen Montijn, 2007.
  • Boek: 'Pierre Cuypers, Architect 1827-1921', door A.J.C. Van Leeuwen, 2007.
  • Rapport: 'Rien de Pareil', Cultuur en bouwhistorische analyse Stedelijk Museum Henri Luyten – Dr Cuypers te Roermond, door ResNova 2007.

 

Fotografie:  Harry Segers Roermond

Bouwjaar
1853
Architect (origineel)
Pierre Cuypers
Architect (transformatie)
Joseph Cuypers (1907: verbouwing, 1930-1932: aanbouw tentoonstellingszalen),
Kernarchitecten (2010-2011)
Eigenaar
Gemeente Roermond
Betrokken partijen
2010-2011: Gemeente Roermond
Merkx+Girod (interieurontwerp)
Hodselmans Maatinterieur
Organisatie
NPH
Tijdelijk / permanent
Permanent
Gebruiker(s)
museumgasten
Monumentnummer
32547
Extra informatie

Volledig pandadres: Pierre Cuypersstraat 1, 3
& Andersonweg 2 - 8

Google map of Cuypershuis, Roermond