Het Mastboomhuis, Oud Gastel

Het Mastboomhuis in Oud Gastel is een voormalige (burgemeesters)woning uit 1874. Sinds 2007 is de woning van de overleden mr. Henri Mastboom bevroren in de tijd. In museum Het Mastboomhuis kunnen bezoekers ontdekken hoe mr. Henri Mastboom er volgens de negentiende-eeuwse leefwijze heeft geleefd. Het interieur is bestempeld tot een van de belangrijkste bewaard gebleven historische interieurs van ons land.

Opgave

Het herenhuis is vanaf de bouw in 1874 in handen geweest van de burgemeestersfamilie Mastboom. Henri Mastboom, de laatste bewoner, leefde in het huis volgens de negentiende-eeuwse leefwijze. Henri was doordrongen van het cultuurhistorisch belang van zijn huis en familiebezittingen en besloot vlak voor zijn dood dat het huis na zijn overlijden geconserveerd en opengesteld voor het publiek diende te worden. De Mastboom-Brosens Stichting, door Henri opgericht, heeft uitvoering gegeven aan het testament van Henri Mastboom en beheert het complex.

Aanpak

Vrijwel het gehele bezit liet Henri Mastboom na aan de door hem opgerichte stichting. In maart 2001 werd een stichtingsbestuur benoemd waarna de instandhouding van het roerende en onroerende bezit van de familie Mastboom kon beginnen. Het negentiende-eeuwse herenhuis is ontruimd en de inventaris werd elders opgeslagen. Niet lang daarna is het huis, de bijbehorende schuur en het nevenhuis een rijksmonument geworden. 

In 2002 werd begonnen met de voorbereidingen voor de conservering door een studiereis te maken naar Engeland. Er werden waardevolle adviezen gewonnen bij de Britse National Trust. De conservering is uniek omdat er getracht is alles in en om het Mastboomhuis te behouden in de uiterlijke staat waarin het zich bevond. De Britten noemen dit ‘suspended decay’. Bijvoorbeeld het loszittende, door vocht aangetaste, behang kan de bezoeker nu nog zien zitten.

De complete inventaris van het Mastboomhuis (meubilair, stoffering, beddengoed en kleding, gebruiksvoorwerpen en apparaten) is ingetekend, gedocumenteerd, geregistreerd, geconserveerd en opgeslagen. Na de conserveringswerkzaamheden is dit weer teruggebracht in het pand. 

Na twee jaar conserveringswerkzaamheden is in oktober 2007 het Mastboomhuis voor het eerst opengesteld voor publiek.

Ontwerp

De herbestemming tot museum is zo uitgevoerd dat het doorleefde gevoel van het huis behouden is.

Hoofdvorm & interieur

Het herenhuis heeft een T-vormige opzet en wordt gekenmerkt door een brede statige voorgevel, de overige gevels zijn sobere bakstenen gevels. Het hoofdgebouw heeft een min of meer symmetrische plattegrond, met aan de achterzijde een bijgebouw (bestaande uit de keuken en twee bijkeukens).

Het nevenhuis heeft na de conservering een functie gekregen als ontvangstruimte voor bezoekers. Om deze functie te realiseren is basisverwarming, sanitair en een garderobe aangelegd.

Als museum herbergt het Mastboomhuis een van de best bewaard gebleven interieurs van Nederland.

Programma

Het Mastboomhuis is onderverdeeld in vier delen: het hoofdhuis, het nevenhuis, de schuur en de tuin.

Isoleren/energieverbruik

Om het huis en inventaris beter te conserveren is het binnenklimaat verbeterd. De klimatisering van het Mastboomhuis wordt geregeld vanuit het nevenhuis. De nutsaansluitingen en andere installaties zijn daarom daar ondergebracht. Op de begane grond is er met de voorhanden cv-installatie een gunstige binnenklimaatconditie gecreëerd, op de eerste verdieping en zolder door middel van luchtverwarming.

Erf

De tuin met zijn beplanting, bestrating en omheiningen is zoveel mogelijk gehandhaafd. De moestuin is onder andere teruggebracht naar de situatie van 1999.

Succesfactoren

Het interieur werd in 2001, het Jaar van het Interieur, door Instituut Collectie Nederland en Rijksdienst voor de Monumentenzorg (nu Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) bestempeld tot een van de belangrijkste bewaard gebleven historische interieurs van ons land.

Meer informatie

• De website van Het Mastboomhuis.
• De website van de restaurateur Atelier Kemperman.