Als gevolg van de beëindiging van het veehouderijbedrijf raakt de Vlaamse schuur van rond 1800 buiten gebruik en in slechte staat. Door transformatie naar een kantoor dat aan de eisen van deze tijd voldoet kon de schuur worden behouden. De herbestemming heeft plaatsgevonden op basis van particulier initiatief van de voormalige veehouder en eigenaar van het boerderijcomplex.
Opgave
De opgave hier is het versterken van de kwaliteit en het karakter van het buitengebied op een locatie waar stadsuitbreiding staat gepland. En het, met behoud van het oorspronkelijk karakter, transformeren van een oude schuur naar een kantoorruimte die aan de eisen van deze tijd voldoet.
Aanpak
In 2003 stopt Piet Oomen met zijn veehouderijbedrijf. Pal naast zijn monumentale boerderij stond een Vlaamse schuur, rond 1800 gebouwd voor de opslag van hooi en materieel. Een markant object in volledig originele maar slechte staat.
In een vroeg stadium heeft Oomen goed overleg gevoerd met de gemeente Breda over herbestemming van de Vlaamse schuur. Het plan was namelijk in strijd met het geldende bestemmingsplan "Buitengebied Nieuw-Ginneken", waar het perceel is aangeduid als 'agrarisch bouwblok'. Er werd in 2010 een functieverandering in het bestemmingsplan aangebracht zodat de kantoorfunctie toegestaan werd.
In 2007 schakelde Piet Oomen architect Arend Groenewegen in die een ontwerp maakte voor de transformatie van de schuur. Karakteristiek voor de Vlaamse schuur zijn de dakvorm en de houten constructie. Waar nodig zijn onderdelen vervangen volgens traditionele houtbewerkingstechnieken. De hoofddraagconstructie is grotendeels in stand gebleven.
Vervolgens werd een aannemer aangetrokken die gespecialiseerd was in de restauratie van Vlaamse schuren. De aannemer en installateur zijn in een vroeg stadium bij het project betrokken om in een bouwteam een goede kwaliteit te waarborgen. Ook de bedrijfsmakelaar is in het voorbereidingstraject benaderd om alle bouwkundige ingrepen op hun marktwaarde te toetsen.
Ontwerp
De Vlaamse schuur is getransformeerd naar een te verhuren kantoorruimte van 280m² voorzien van toiletten en een pantry.
Interieur & ruimtelijkheid
Het plaatsen van één organiserend element in het interieur, in de vorm van een houten kubus, maakt de diverse programmatische eisen (ventilatiesysteem, pantry, toiletgroep, garderobe en spreekkamer) mogelijk. Dit element in het interieur sluit zo min mogelijk aan op de gevel en het dak om de kwaliteit zo min mogelijk te doorbreken. Uit oogpunt van flexibiliteit is het onder andere mogelijk gemaakt om de kantoorschuur in twee delen te verhuren.
Hoofdvorm & constructie
De essentie van de herbestemming was typische kenmerken van een Vlaamse schuur aan de buitenkant te behouden en om binnen licht, lucht en ruimte te brengen. Typische kenmerken van een Vlaamse schuur zijn bijvoorbeeld de geslotenheid van de lage zwart gepotdekselde gevel en een rieten dak. De oude functie van doorrijd-schuur maakte aan beide korte zijden hoge deuren nodig, daar glooit het dak hoog uit waarmee de herkenbare vorm wordt bepaald. De houten constructie is zoveel mogelijk behouden gebleven; de fundering, vloer, gevel en dakpakket zijn vernieuwd. De authentieke ruwe zwarte geteerde potdekseldelen zijn uitgevoerd in thermisch verduurzaamd vurenhout voorzien van zwarte houtolie waarmee de uitstraling behouden is op basis van duurzame toepassing van materialen.
Daglichttoetreding
Om de nieuwe functie van voldoende daglicht te voorzien werd een geïntegreerde oplossing gevonden voor alle gevels. Door de authentieke zwarte potdekseldelen van de gevel open te zetten zijn ze gaan werken als lamellen die gefilterd licht binnen laten. Er is een nieuwe glazen gevel geplaatst. De plaats van de houten stijlen in de gevelconstructie komt overeen met de oorspronkelijke maat; in de nieuwe situatie is die ingevuld met glas en houten lamellen. Door het binnenbrengen van daglicht neemt de bruikbaarheid en daarmee de duurzaamheid in gebruik in de toekomst enorm toe.
Financiering
De schuur is een beeldbepalend monumentaal object, maar is geen (rijks)monument. Er is geen subsidie aangevraagd. De benodigde investering van een half miljoen euro kwam van de eigenaar Piet Oomen. De investering wordt vervolgens terugverdiend met de verhuur als kantoorruimte.
Succesfactor
Er is veel waardering door het publiek voor het project. Dit is gebleken uit de open dagen en de exposities na de oplevering. Er is sprake van een aansprekend en karakteristiek pand dat gezien wordt en dat het aanzicht van het dorp ten goede komt.
Meer informatie
- De transformatie van de Vlaamse schuur is genomineerd voor de Gulden Feniks 2011.
- Op de website van de architect: Arend Groenewegen Architect. Hier vindt u tevens een fotodocumentatie en een flyer van de Vlaamse schuur.
- Tijdens de bouwwerkzaamheden is er een bericht geplaatst in BN De Stem, "Vakmanschap aan de Bolbergseweg" van 7 februari 2009 door Palko Peeters.
- Na de oplevering is er een tweede bericht geplaatst in BN De Stem: "Gerestaureerde Vlaamse schuur spat van de Bolberg af" van 21 juli 2009 door Palko Peeters.
- De gebruiker van de Vlaamse schuur 'Coach + Result' geeft meer informatie over het huidige gebruik van het kantoor; 'Old meets new'.
De informatie en het beeldmateriaal van deze projectbeschrijving zijn ontleend aan de inzending voor de Gulden Feniks.